Obowiązki kierownika budowy w zakresie zabezpieczenia terenu

Obowiązki kierownika budowy w zakresie zabezpieczenia terenu

Wprowadzenie – skąd w ogóle ten rygor?

Plac budowy to laboratorium ciężkich maszyn, skomplikowanych procesów i – niestety – potencjalnych zagrożeń. O tym, aby ta „mieszanka wybuchowa” nie przerodziła się w realne niebezpieczeństwo, dba kierownik budowy. Polskie Prawo budowlane uczyniło z niego strażnika bezpieczeństwa – zarówno ludzi, jak i mienia. Jego zadania w zakresie zabezpieczenia terenu są precyzyjnie opisane w ustawie i rozporządzeniach branżowych, a niedopełnienie obowiązków obwarowano sankcjami karnymi. Przeczytaj o tym jak zabezpieczyć plac budowy

Kim jest kierownik budowy i dlaczego to on odpowiada?

  1. Status zawodowy. Kierownik budowy wykonuje samodzielną funkcję techniczną w budownictwie – funkcję kierowania robotami – co wymaga uprawnień budowlanych i wpisu na listę członków właściwej izby samorządu zawodowego.

  2. Nadanie funkcji. To inwestor wyznacza kierownika, a jego dane trafiają do zawiadomienia o rozpoczęciu robót; bez tego organ nadzoru wstrzyma start inwestycji.

  3. Zakres odpowiedzialności. Kierownik odpowiada m.in. za „przejęcie i właściwe zabezpieczenie terenu budowy” oraz „zapobieganie wstępu osób nieupoważnionych” (Art. 22 pkt 1 i 3 lit. d).

Kluczowa konsekwencja: zgubne w skutkach decyzje nie spadają na inwestora ani projektanta – pierwszym „adresatem” organów nadzoru i prokuratury będzie zawsze kierownik budowy.

Prawne filary zabezpieczenia terenu

Akt prawnyNajważniejszy obowiązek kierownikaWyjaśnienie praktyczne
Art. 22 ust. 1Przejąć i zabezpieczyć terenFizyczne ogrodzenie, kontrola dostępu, oznaczenie stref niebezpiecznych
Art. 22 ust. 3 lit. dZapobiegać wstępowi osób nieupoważnionychPatrol, monitoring, zamknięte bramy, identyfikatory
Art. 45a ust. 1 pkt 1Zabezpieczyć teren przed rozpoczęciem robótOgrodzenie musi stać jeszcze na etapie prac przygotowawczych
Art. 21aSporządzić plan BIOZ (Bezpieczeństwa i Ochrony Zdrowia)Dokument opisujący m.in. środki ochronne na terenie budowy
Rozdz. 9 – przepisy karneGrzywna / ograniczenie wolności za brak uprawnień lub niewłaściwe zabezpieczenieOrgan nadzoru może też wstrzymać roboty (Art. 50–51)

Co to znaczy „zabezpieczyć teren” – pięć filarów praktyki

  1. Ogrodzenie

    • Minimalna wysokość 1,5 m (standard branżowy; w praktyce stosuje się 1,8–2,0 m dla lepszej ochrony. (Przeczytaj więcej o ogrodzeniach ażurowych i ogrodzeniach pełnych).

    • Podstawa stabilna: płyty betonowe/podkłady stalowe; przeciwdziałanie podwiewaniu.

    • Rozstaw słupków ≤ 2,5 m, kotwienie w gruncie lub balast.

    • Bramy zamykane, szerokość głównej od 3,6 m (samochody ciężarowe), awaryjnej od 1,2 m (ewakuacja).

    • Tablice: „Teren budowy – wstęp wzbroniony” + piktogramy BHP.

  2. Oznakowanie i sygnalizacja

    • Taśmy ostrzegawcze, barierki przy wykopach, kolorystyka żółto-czarna na krawędziach.

    • Oświetlenie obejmujące ciągi piesze i bramy – min. 20 lx po zmroku.

  3. Organizacja ruchu

    • Rozdzielenie tras sprzętu ciężkiego i ruchu pieszego.

    • Wewnętrzne drogi utwardzone, odwodnione, wolne od elementów wystających.

    • Plan awaryjny ewakuacji wpisany do BIOZ.

  4. Dozór i kontrola dostępu

    • Portiernia lub mobilna budka ochrony.

    • Rejestr wjazdów/wyjazdów; identyfikatory pracowników.

    • Monitoring CCTV z archiwizacją min. 30 dni.

  5. Ochrona środowiska i mienia sąsiedniego

    • Siatki przeciwpyłowe, zraszanie dróg w upały.

    • Ekrany akustyczne przy przekroczeniu 55 dB.

    • Fartuchy podsypkowe pod ogrodzeniem – by gruz nie wydostawał się poza plac.

Dokumentacja – papier, który ratuje skórę

  • Dziennik budowy: pierwszym wpisem kierownik potwierdza przejęcie zabezpieczonego terenu; każda aktualizacja ogrodzenia lub zmiana planu BIOZ musi znaleźć odzwierciedlenie w kolejnych wpisach .

  • Plan BIOZ: opisuje szczegółowo zagrożenia i środki techniczne; dla robót > 30 dni lub > 500 osobodni jego wywieszenie na tablicy ogłoszeń jest obowiązkowe.

  • Protokoły wewnętrznych kontroli: kierownik ma prawo (a często obowiązek) sam nałożyć przerwę w robotach, jeśli stwierdzi naruszenie zabezpieczeń.

Najczęstsze niuanse i „pułapki”

SytuacjaBłąd początkujących kierownikówPoprawne działanie
Budowa liniowa (droga, sieć)Brak pełnego ogrodzenia – „bo za długie”Ogrodzić strefy robocze, a resztę zabezpieczyć barierami U-14 i punktową strażą
Plac w śródmieściuPostawienie siatki bez zgody zarządcy chodnikaUzgodnienie wygrodzenia w pasie drogowym, zachowanie min. 1,5 m przejścia
Nocne betonowanieWyłączenie oświetlenia po pracy pompyOświetlenie działa do pełnego zawiązania betonu i opuszczenia sprzętu
ZimaZaspy podnoszące siatkę nad podłożeRegularne odśnieżanie strefy pod ogrodzeniem

Parametry techniczne ogrodzeń tymczasowych

ParametrWartość minimalnaRekomendacja praktyczna
Wysokość panelu1,5 m1,8 m – lepsza ochrona przed wspięciem
Oczko siatki≤ 100 × 100 mm50 × 50 mm przy szkołach / placach zabaw
Waga balastu25 kg/punkt35 kg i łączniki stalowe przy wietrznych terenach
Rozstaw słupków2,5 m2,0 m, gdy grunty luźne
Bramymin. 3,6 m (główna)4,5 m, aby zmieścić naczepę 40-tonową
Sygnalizacja nocnaświatło czerwone co 50 mliniowe LED z fotokomórką

Zabezpieczenie terenu nie kończy się na postawieniu płotu. To system: ogrodzenie + organizacja ruchu + dokumentacja + ciągły dozór. Kierownik budowy – wyposażony w uprawnienia, wiedzę i autorytet – jest „dyrygentem” tego systemu. Ma obowiązek i prawo natychmiast reagować: zlecić uzupełnienie balastu, wygrodzić nowy wykop, przerwać betonowanie przy braku oświetlenia.

Tym samym chroni nie tylko pracowników i przechodniów, lecz także inwestora przed kosztami przestojów, a siebie – przed sankcjami zawodowymi i karnymi. Słowem: dobrze zabezpieczony plac budowy to najtańsza polisa, jaką można wykupić jeszcze przed wylaniem pierwszego betonu.

Zapytaj o produkty

Jesteśmy tutaj, aby zapewnić Ci produkty najwyższej jakości, dopasowane do Twoich potrzeb. Niezależnie od rodzaju i skali wydarzenia czy projektu, nasz zespół profesjonalistów jest gotowy, aby doradzić najlepsze rozwiązania i zaoferować elastyczne warunki wynajmu.
Wypełnij formularz, a my skontaktujemy się z Tobą, aby przedstawić naszą ofertę i omówić szczegóły współpracy.

    Wyrażam zgodę na przetwarzanie danych osobowych zgodnie z polityką prywatności *